تاریخچه، چیستی و فلسفه پیدایی علوم میان رشته ای

Authors

ابراهیم برزگر

abstract

مطالعات میان رشته ای گونه ای از علوم است که بعد از آشکار شدن ضعف ها و کاستی های تخصصی شدن و شعبه شعبه شدن علم به رشته های تخصصی ریز، ضرورت یافته است. این اندیشه و طرح بر وحدت و یکپارچگی علوم در حوزه های فلسفه، علوم طبیعی، علوم ریاضی، و علوم انسانی تأکید می ورزد. فلسفه پیدایش علوم میان رشته ای از سویی، در واقعیات عینی و ظهور پدیده های منفرد، اما چندوجهی و پدیده هایی ریشه دارد که تبیین همزمانی، مشکل شناسی میان رشته ای، راه حل شناسی میان رشته ای، و اقدام همگانی و فراگیر را می طلبید. از سوی دیگر، در مجادلات نظری و نقد روش شناسی تجزیه و ترکیب و علوم پوزیتیویسمی ریشه دارد. این گونه مطالعات هم محدودیت ها و کاستی های روش تجزیه گرایی و تخصصی محوری را برطرف می کند، هم ظرفیت ها و امکانات پژوهشی جدیدی برای حوزه های مختلف علوم فراهم می آورد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاریخچه، چیستی و فلسفه پیدایی علوم میان‌ رشته ای

مطالعات میان‌رشته‌ای گونه‌ای از علوم است که بعد از آشکار شدن ضعف‌ها و کاستی های تخصصی شدن و شعبه‌شعبه شدن علم به رشته‌های تخصصی ریز، ضرورت یافته است. این اندیشه و طرح بر وحدت و یکپارچگی علوم در حوزه‌های فلسفه، علوم طبیعی، علوم ریاضی، و علوم انسانی تأکید می‌ورزد. فلسفه پیدایش علوم میان‌رشته‌ای از سویی، در واقعیات عینی و ظهور پدیده‌های منفرد، اما چندوجهی و پدیده‌هایی ریشه دارد که تبیین همزمانی، م...

full text

علوم سیاسی پروژه ای میان رشته ای

این مقاله، حاصل دغدغه‌ای پژوهشی در فلسفۀ علم است که در آن پرسش‌های هستی‌شناسی، شناخت-شناسانه، روش‌شناسانه و ارزش‌شناختی در مورد «میان‌رشتگی» و «علوم سیاسی» طرح و بررسی شده است. در پرتو این نگاه، نقطه تمرکز مقاله آن است که آیا علوم سیاسی یا علم سیاست رشته یا پروژهای میان‌رشته‌ای است؟ پروژۀ میان‌رشته‌ای چنان‌که از مقدمات نظری بر می‌آید دربردارندۀ یک عرصه‌شناختی (همگرایی و ادغام رشته‌ای) و هم بعدی...

full text

سیر تحول از علوم رشته ای تا علوم میان رشته ای و علوم یکپارچه

از نظرارسطو و فلاسفۀ اسلامی و فلاسفۀ قرون وسطی همۀ علوم زیر چتر فلسفه قرار می گرفت و فلسفه عمدتاً به فلسفۀ نظری و فلسفۀ عملی تقسیم می شد ، که فلسفۀ نظری شامل متافیزیک ، ریاضیات و طبیعیات بود. قبل از تکون علم جدید، دانشمندان درپی آن بودند که تصویر یکسانی از کل جهان به‌دست آورند. تمام بخش‌های دانش، بایستی در یک چارچوب کل‌نگرانۀ فلسفی قرار می‌گرفت. پس از تکون علم جدید کم­کم فلسفه های تجربه­گرا ، که...

full text

ماهیت میان رشته ای علوم کتابداری و اطلاع رسانی

علم و پیشرفت‌های علمی نیازمند بستری از تعاملات، میان رشته‌های علمی مختلف است. در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن حوزه‌های موضوعی، روابط بین‌رشته‌ای در هر مطالعه‌ای اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. کتابداری و اطلاع‌رسانی رشته‌ای است که همانند سایر رشته‌ها، مبانی و اصول نظری خاص خود را دارد. به نظر می‌رسد بسیاری از نظریات و اصول مطرح‌شده در این علم از سایر رشته‌های علمی به وام گرفته شده است؛ از‌این‌رو پژوهش...

full text

چیستی فلسفه علوم انسانی

فلسفه علوم انسانی به توجه به نظریه دیدبانی، به چیستی علوم انسانی تحقق یافته با رویکرد تاریخی و چیستی علوم انسانی بایسته با رویکرد منطقی و چگونگی تحقق آن می پردازد. علوم انسانی با رویکرد تاریخی به معنای عام و خاص به کار رفته است. علوم انسانی خاص با رویکرد منطقی عبارت از علوم رفتاری و اجتماعی اسلامی و مجموعه گزاره های نظام مندی است که با بهره گیری از روش های ترکیبی (تجربی و غیرتجربی) و مبانی غیرت...

full text

علوم سیاسی پروژه ای میان رشته ای

این مقاله، حاصل دغدغه ای پژوهشی در فلسفۀ علم است که در آن پرسش های هستی شناسی، شناخت-شناسانه، روش شناسانه و ارزش شناختی در مورد «میان رشتگی» و «علوم سیاسی» طرح و بررسی شده است. در پرتو این نگاه، نقطه تمرکز مقاله آن است که آیا علوم سیاسی یا علم سیاست رشته یا پروژهای میان رشته ای است؟ پروژۀ میان رشته ای چنان که از مقدمات نظری بر می آید دربردارندۀ یک عرصه شناختی (همگرایی و ادغام رشته ای) و هم بعدی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی

Publisher: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری

ISSN 2008-4611

volume دوره 1

issue 1 2009

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023